IOTA is een cryptocurrency die ontworpen is voor de gelijknamige IOTA-ledger. Die ledger is bedacht met het doel om het ‘Internet of Things’ (IoT) – een naadloos netwerk van communicatie tussen machines en systemen – te bedienen. Belangrijk punt: de IOTA-ledger is geen blockchain, simpelweg omdat de technologie geen gebruikt maakt van blocks voor transactievalidatie.
IOTA gebruikt namelijk een compleet ander consensus-proces om transacties te verwerken. Op zich goed bedacht, maar als gevolg is de veiligheid van de validatie een probleem, dus moet er een centrale node vanuit de IOTA Foundation toezien dat iedere transactie geldig is.
Dat doet verdacht veel denken aan een bank of ander gecentraliseerd transactienetwerk. Klopt: we kunnen rustig stellen dat IOTA een centraal gecontroleerd systeem is. Dat is geen ramp, maar het druist wel in tegen de grondprincipes van cryptocurrencies. De dwarse insteek van het IOTA-project is overigens wel op meer manieren te zien – daar komen we later op terug.
Ondanks dat de technologie anders in elkaar steekt werkt het verhandelen van IOTA hetzelfde als alle andere cryptocurrencies. De token bivakkeert al een aantal jaren in de top 50 van grootste cryptocurrencies, en een tijdje lang behoorde het zelfs tot de top 20. In 2017 behaalde het een hoogtepunt qua marktkapitaal van bijna $15 miljard. Ook relevant: inmiddels zijn 100% van de tokens op het netwerk in omloop.
De techniek
IOTA is een buitenbeentje in de wereld van cryptocurrencies. Hoewel het een ‘distributed ledger’ is, en de besluitvorming over transacties dus decentraal plaatsvindt, is het netwerk geen blockchain. In plaats van een keten die wordt verlengd met blokken vol recente transacties, worden IOTA-transacties niet lineair aan elkaar verbonden.
Het netwerk werkt met het zogenaamde Tangle-protocol – een compleet andere technologie die decentrale validatie van transacties mogelijk maakt. We besparen je de theoretische details, maar Tangle werkt op basis van het DAG-concept, wat staat voor ‘directed acyclic graph’.
In de wiskunde is DAG een model waarin nodes met elkaar in verband staan op een manier die niet lineair geordend is. Simpeler gezegd: de volgorde van opvolging in een keten is niet (makkelijk) te voorspellen of beïnvloeden. Dat is handig als je een cryptocurrency-netwerk wil bouwen, maar dan moet het in de praktijk wel werken. Bij IOTA bleek dat laatste nog wat problemen op te leveren. Het probleem is als volgt:
Om een transactienetwerk 24/7 te laten draaien, heb je op ieder moment een absolute meerderheid van minstens 51% goedwillende, actieve netwerk-deelnemers nodig. Bij Bitcoin regelt men dat bijvoorbeeld door het belonen van miners met een block reward, en bij Ethereum gebeurt dat door nodes een staking-vergoeding voor hun beschikbaarheid te betalen.
Op het IOTA-netwerk bestaat zo’n mechanisme niet, en dus kan er niet aangenomen worden dat die 51% altijd gegarandeerd is. Om die reden is het nodig dat er een centrale node (genaamd ‘de coördinator’) is die iedere transactie valideert. Die coördinator is natuurlijk onder supervisie van de IOTA Foundation om te garanderen dat het écht goed gaat. Niet bepaald handig als je hét netwerk voor het IoT wil worden…
In de praktijk werkt het validatieproces op de IOTA-chain als volgt: voor iedere transactie die je indient op het netwerk, moet jij als node twee eerdere transacties valideren. Dat betekent dat iedere node die deelneemt aan het netwerk evenveel mogelijkheid heeft om een transactie goed- of af te keuren. Dat brengt de bovengenoemde risico’s met zich mee. Aan de positieve kant: transactiekosten bestaan niet op het IOTA-netwerk, omdat er niemand hoeft worden betaald voor bijvoorbeeld mining-inspanningen.
Wie is de bedenker van IOTA?
IOTA kent vier oprichters: Serguei Popov, Sergey Ivancheglo, David Sønstebø and Dominik Schiener. Een bont gezelschap van nationaliteiten en achtergronden: Schiener is een Italiaan die deels in Berlijn huist, Sønstebø is een Noor, en Popov studeerde in Rusland en geeft nu les in Brazilië.
Oh, en Ivancheglo wordt in een inleiding op de eigen site omschreven met de volgende woorden: “The multimillionaire currently lives with his wife in the Belarusian capital Minsk.” Goed geregeld, joh!
Popov was degene die het whitepaper verzorgde voor IOTA, nadat hij in 2013 geïnteresseerd was geraakt in de techniek achter Bitcoin. Hij ontmoette de andere oprichters online. Als viertal bouwden ze samen aan een succesvol crypto-project, terwijl ze vrijwel nooit met z’n allen tegelijk in één ruimte waren. Petje af!
Uiteraard groeide het team behoorlijk nadat het project van de grond kwam. In de bull run van 2017 groeide IOTA namelijk naar een totaal marktkapitaal van bijna 15 miljard dollar. Het team groeide in die periode naar ruim honderd mensen.
Ook een interessante én unieke keuze: de IOTA Foundation is volledig non-profit. Als bedrijf zijn ze er dus zeker niet op uit om rijk te worden van hun poging om de crypto-wereld op z’n kop te zetten. De kans is wel echter wel groot dat de vier oprichters een mooi voorraadje IOTA-tokens opzij hebben gezet voor zichzelf. En terecht.
De USP van IOTA
IOTA werd zoals gezegd gemaakt om de ontelbare transacties op het toekomstige IoT aan te kunnen. Het netwerk is door de architectuur in theorie eindeloos schaalbaar, en transactiekosten zijn er niet. Daardoor zouden microtransacties mogelijk zijn tussen alle machines die informatie en waarde uit moeten wisselen. In die zin is het project zijn tijd ver vooruit, want het Internet of Things staat nog redelijk in de kinderschoenen.
Zoals benoemd is het IOTA-netwerk echter nog niet erg betrouwbaar op zichzelf, juist doordat de architecten zo’n totaal andere benadering zochten voor de ledger. Daarvoor worden er in 2021 overigens wel meerdere aanpassingen gedaan aan de code. We zullen zien hoe dat allemaal uitpakt voor de veiligheid van het netwerk zonder coordinator node.
Nog iets waar IOTA afwijkt van andere cryptocurrencies: de eenheden van de munt worden de verkeerde kant op gerekend. Dat klinkt wellicht verwarrend, maar simpeler is het nu eenmaal niet. Een poging om het duidelijk te maken:
Er zijn 2.779.530.283.277.761 (dit heet 2,8 biljard) IOTA-tokens gemaakt. Omdat dit bizarre getal zo lastig rekent, wordt IOTA verhandeld per miljoen eenheden, wat dan een megaIOTA heet. Als je op een exchange 1 MIOTA koopt, koop je dus eigenlijk een miljoen IOTA. Daarmee is de totale supply eigenlijk gewoon 2.779.530 tokens. Verwarrend? Klopt. Waarom de bedenkers dit een handig plan vonden laat zich raden. Hoe het ook zij, als je dit omgekeerde concept wil begrijpen, bedenk je dan hoe het zou zijn als Bitcoins in Satoshi-eenheden werden uitgedrukt.
Wat is IOTA?
Waar kun je IOTA kopen?
Kopen is de enige manier om IOTA aan jouw portfolio toe te voegen. 100% van de tokens is inmiddels in omloop, dus er zit helaas niets anders op. Jouw exchange naar keuze biedt waarschijnlijk ook IOTA aan, en zo niet, dan kan je er een zoeken die dat wel doet. Op Bitvavo kan je naast deze token nog ruim 50 andere cryptocurrencies verhandelen. Via de onderstaande knop kun je een account aanmaken en zijn je eerste €1000 aan transacties gratis!
