Zimbabwe’s goud gedekte digitale token biedt geen oplossing voor monetaire problemen, stellen economen

Economen pleiten voor een robuust macro-economisch beleid ter vermindering van de instabiliteit van de Zimbabwaanse munteenheid, waaronder maatregelen zoals renteverhogingen en het verminderen van het begrotingstekort.

Zimbabwe’s goud-gebaseerde digitale token mogelijk geen valutastabiliteit

Volgens twee economen die gesproken hebben met CoinDesk, zal het door goud gedekte digitale token van Zimbabwe naar alle waarschijnlijkheid niet de gewenste stabiliteit brengen voor de lokale valuta, zoals gehoopt door de Reserve Bank of Zimbabwe (RBZ).

Op 8 mei heeft de RBZ digitale tokens gelanceerd die worden gedekt door de goudreserves van het land. In de eerste fase van het project zullen investeerders in staat zijn om deze goud-gebaseerde tokens te behouden en te verhandelen, en in de volgende fase kunnen zij er transacties mee verrichten, zo meldt de RBZ.

Een functionaris van de centrale bank verklaarde eerder aan de lokale Sunday Mail dat het uitgeven van dit digitale token bedoeld was om de Zimbabwaanse dollar te stabiliseren, die in 2008 dramatisch instortte en destijds een historische inflatie van 79.600.000.000% per maand veroorzaakte.

De problemen van Zimbabwe met hyperinflatie hebben de aandacht getrokken. In 2009 werd de munteenheid zo zwaar getroffen dat het land een nieuwe Zimbabwaanse dollar (ZWL) introduceerde, waarbij twaalf nullen van de voormalige valuta (ZWD) werden geschrapt. In november 2022 bedroeg de jaarlijkse consumentenprijsinflatie voor een samengesteld pakket goederen al 107% in het land, en in juni steeg dit tot 175,8% na devaluaties van de lokale valuta. Deskundigen betwijfelen echter of een digitaal token de valutaproblemen van het land kan oplossen.

Prosper Chitambara, senior onderzoek econoom en beleidsadviseur bij het Labour and Economic Development Research Institute of Zimbabwe (LEDRIZ), verklaarde dat het digitale token geen wondermiddel is voor de uitdagingen waarmee Zimbabwe te maken heeft. Hij merkte op dat zonder een sterk macro-economisch beleid een digitaal token de omvang van de geldhoeveelheid in de economie niet kan verminderen.

Het is belangrijk te benadrukken dat het goud-gebaseerde digitale token waarschijnlijk niet in staat zal zijn om de gewenste valutastabiliteit te bewerkstelligen, zoals beoogd door de RBZ, zo stellen de economen.

Zimbabwe’s streven naar stabiliteit

In Zimbabwe wordt momenteel zowel de nieuwe Zimbabwaanse dollar als de Amerikaanse dollar gebruikt. Voor veel inwoners, zoals Chitambara, wordt de Zimbabwaanse dollar echter beschouwd als een instabiele valuta. Zodra mensen deze in handen krijgen, willen ze deze direct omzetten naar de meer stabiele Amerikaanse dollar, zo verklaarde hij.

De functionarissen van de Reserve Bank of Zimbabwe (RBZ) streven ernaar dat het door goud gedekte digitale token de vraag naar en afhankelijkheid van buitenlandse valuta kan verminderen.

Volgens gouverneur John Mangudya van de RBZ wordt de vraag naar buitenlandse valuta niet alleen gedreven door de noodzaak om goederen en diensten te importeren, maar wordt het ook gezien als een middel om waarde op te slaan. Iedereen die de lokale valuta bezit, wil deze omzetten naar buitenlandse valuta. Hij benadrukte dat er momenteel een beperkt aanbod van buitenlandse valuta is, zo vertelde hij aan de Sunday Mail.

“In een situatie van hyperinflatie, zoals die in Zimbabwe, zoeken mensen altijd naar een middel om hun koopkracht te beschermen,” aldus Paul.

Om aan deze behoefte aan waarde opslag tegemoet te komen, wil de RBZ het door goud gedekte digitale token introduceren, zoals Mangudya uitlegde aan de Sunday Mail.

Volgens Chitambara heeft het overvloedige aanbod van Zimbabwaanse dollars geleid tot de jacht op Amerikaanse dollars, wat heeft geleid tot waardevermindering van de lokale valuta. Het doel is om het door goud gedekte digitale token te implementeren om de afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar te verminderen en de wisselkoersvolatiliteit te elimineren, zo verklaarde Varun Paul, directeur digitale valuta en marktinfrastructuur bij het institutionele cryptobewaarplatform Fireblocks.

Niettemin benadrukt Paul dat een door goud gedekt digitaal token op zichzelf geen alomvattende oplossing kan bieden.

Goud gedekte digitale token in twijfel: Chitambara, Paul en IMF’s standpunt

Paul en Chitambara betogen dat het door goud gedekte digitale token op korte termijn voordelen kan opleveren, zoals het bieden van diversificatiemogelijkheden voor investeerders en mogelijk fungeren als een opslagplaats van waarde. De trage acceptatie van het token geeft echter al aan dat het niet in staat is om de hyperinflatie zelf aan te pakken.

Bij de initiële uitgifte van het door goud gedekte digitale token was er enige interesse. Binnen een tijdsbestek van vier dagen ontving het token 135 aanvragen ter waarde van ongeveer 12 miljoen dollar, waarvan 132 aanvragen afkomstig waren van particulieren of bedrijven die hun Zimbabwaanse dollars wilden omzetten.

Niettemin heeft dit de waardevermindering van de munt ten opzichte van de Amerikaanse dollar niet kunnen stoppen. Op 8 mei, ten tijde van de lancering van de goud gedekte tokens, vertegenwoordigde 1 Amerikaanse dollar een waarde van 1.109 nieuwe Zimbabwaanse dollars, in vergelijking met 949 een maand eerder, volgens Investing.com.

Sindsdien is de vraag naar het token sterk afgenomen. Volgens recente gegevens van de centrale bank werden er in juni slechts 35 nieuwe aanvragen voor het door goud gedekte token geregistreerd.

Om daadwerkelijk de problemen rondom de lokale valuta op te lossen, is een adequaat beleid in Zimbabwe vereist, zo benadrukken Chitambara en Paul. “Ik geloof niet dat er een alternatief bestaat voor gezond macro-economisch beheer,” aldus Paul.

Chitambara wijst erop dat de Reserve Bank of Zimbabwe een restrictief monetair beleid heeft gevoerd, waarbij de geldhoeveelheid in de economie wordt verminderd door middel van renteverhogingen en het verhogen van de reservevereisten van banken, terwijl het fiscale beleid expansief is gebleven. Dit heeft geresulteerd in voortdurende stijging van de overheidsuitgaven in Zimbabwe, ondanks de inspanningen van de centrale bank om de geldhoeveelheid onder controle te houden.

Het door goud gedekte digitale token van Zimbabwe zal de lokale valuta niet helpen stabiliseren, aangezien “de oplossing ligt in het beheersen van de groei van de geldhoeveelheid,” aldus Chitambara.

In een opmerkelijke zet vorig jaar kondigde de Reserve Bank of Zimbabwe (RBZ) aan haar uitgaven te willen verdubbelen. Echter, als tegenmaatregel heeft de centrale bank in juni de rentetarieven verhoogd van 140% naar een opvallend hoog niveau van 150%, dat aanzienlijk hoger ligt dan in veel andere landen.

Sommige economen hebben gesuggereerd dat Zimbabwe wellicht volledig afstand moet doen van de lokale valuta, een stap die de regering echter niet wil nemen.

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat onderhandelingen heeft gevoerd met Zimbabwe over de aflossing van de aanzienlijke schulden van het land bij internationale financiële instellingen, uit ook twijfels over de effectiviteit van het door goud gedekte digitale token.

Volgens het IMF vereisen de medewerkers gedetailleerdere informatie betreffende het ontwerp, de implementatie en de werking van het initiatief van de Reserve Bank of Zimbabwe (RBZ) om een digitaal token te introduceren dat gedekt wordt door goud als onderpand. Tevens benadrukt het IMF de noodzaak van inzicht in het vrijwaringsbeleid, dat van cruciaal belang is om de effectiviteit van deze voorgestelde maatregel te kunnen beoordelen. Dit standpunt werd kenbaar gemaakt als reactie op een gestelde vraag over de visie van het IMF omtrent het digitale token met goud als onderpand.

Chitambara heeft als oplossing voor de monetaire problematiek van het land benadrukt dat het van essentieel belang is om geen uitgaven te doen die niet gedekt worden door beschikbare middelen. Hij drukt dit uit met de woorden: “Geef niet uit wat je niet hebt.”