MiCA-wet: De nieuwe regelgeving voor crypto in Europa
Met de Markets in Crypto-Assets (MiCA) wet heeft de Europese Unie de afgelopen jaren geleidelijk de eerste allesomvattende crypto-wetgeving geïntroduceerd. Deze wet heeft als doel om orde te scheppen in de snelgroeiende Europese crypto sector en richt zich op consumentenbescherming, marktintegriteit, en financiële stabiliteit. Voor bedrijven betekent dit nieuwe verplichtingen, terwijl consumenten profiteren van een veiliger investeringsklimaat. Wel betekent dit dat de tijden van het ‘crypto wilde westen’ in Europa officieel voorbij zijn.
Maar wat houdt de MiCA-wet precies in? Welke regels worden ingevoerd? En wat betekent dit voor gebruikers en bedrijven? Op deze pagina lees je alles wat je als investeerder of ondernemer moet weten over deze alomvattende Europese crypto wet.
Waarom is MiCA nodig?
De crypto markt heeft in de afgelopen tien jaar een explosieve groei doorgemaakt. Bitcoin (BTC) en Ethereum (ETH) hebben de basis gelegd voor een geheel nieuwe financiële sector, met onder andere crypto-exchanges, decentralised finance (DeFi) en stablecoins.
Deze onwijs snelle groei is echter gepaard gegaan met een gebrek aan regulering. In de EU golden verschillende nationale regels, waardoor bedrijven in het ene land strenger werden gecontroleerd dan in het andere. Dit creëerde een onsamenhangend en onzeker regelgevingsklimaat voor zowel bedrijven als investeerders. De MiCA-wet moest alles gladstrijken en een hoop broodnodige duidelijkheid verschaffen voor marktparticipanten.
Daarnaast brachten enkele grote crypto-crashes en schandalen de noodzaak voor regulering pijnlijk aan het licht in de jaren voorafgaand aan de in-werking-treding van MiCA:
- TerraUSD (UST) instorting (2022): De stablecoin TerraUSD verloor zijn koppeling aan de dollar en veroorzaakte een kettingreactie van faillissementen. Tientallen miljarden dollars aan kapitaal verdampte binnen enkele dagen.
- FTX-schandaal (2022): De val van de grote crypto-exchange FTX liet zien hoe kwetsbaar investeerders waren zonder toezicht. Ongeveer $10 miljard aan klantentegoeden verdwenen. Per maart 2025 zijn nog steeds niet alle slachtoffers terugbetaald. Zoiets mocht een Europese consument nooit meer overkomen.
- Regulatoire arbitrage: Veel crypto-bedrijven opereerden in landen met zwakke regulering om zo strenge regels te omzeilen. MiCA moet een eerlijk speelveld creëren voor Europese landen onderling.
De Europese Unie besloot dus in te grijpen en een uniforme set regels op te stellen. MiCA werd voor het eerst voorgesteld in september 2020 als onderdeel van het Digital Finance Package. Na lange onderhandelingen werd de wet in april 2023 goedgekeurd door het Europees Parlement. De implementatie van MiCA vond gefaseerd plaats:
- 29 juni 2023: Vanaf deze datum werden bepaalde artikelen van MiCA van kracht, voornamelijk gericht op de ontwikkeling van aanvullende regelgevingsrichtlijnen door Europese wetgevers en toezichthouders.
- 30 juni 2024: De regels met betrekking tot stablecoins, specifiek de asset-referenced tokens (ART’s) en e-money tokens (EMT’s), werden vanaf deze datum van toepassing.
- 30 december 2024: Alle overige bepalingen van MiCA werden vanaf deze datum van toepassing, waarmee de verordening volledig operationeel werd.
In Nederland staat de wetgeving die de uitvoering en handhaving van MiCA mogelijk maakt bekend als de Uitvoeringswet verordening crypto activa. Deze wet trad in werking op 4 februari 2025.
Welke regels bevat MiCA?
MiCA is voornamelijk bedoeld om consumenten te beschermen, witwaspraktijken tegen te gaan, en financiële stabiliteit te waarborgen. De wet is van toepassing op bedrijven en instellingen die crypto-activa aanbieden of verhandelen binnen de Europese Unie. Dit zijn de belangrijkste regels:
1. Vergunningplicht voor crypto-dienstverleners
Crypto-bedrijven moeten een vergunning aanvragen als ze actief willen zijn in de EU. Dit geldt voor crypto-exchanges, wallet-providers, brokers, en andere tussenpersonen.
- Bedrijven moeten aantonen dat ze voldoende kapitaal hebben om hun diensten te ondersteunen.
- Ze moeten transparant zijn over hun bedrijfsstructuur en financiële situatie.
- Klanten moeten worden beschermd tegen marktmanipulatie en fraude.
Impact:
Veel kleine crypto-bedrijven zullen hun bedrijfsvoering moeten aanpassen of samenwerken met gereguleerde partijen. Platformen die niet aan de eisen voldoen, mogen niet langer in de EU opereren.
2. Strengere regulering voor stablecoins
Stablecoins zoals USDT (Tether) en USDC (USD Coin) spelen een cruciale rol in de crypto markt, maar zijn ook een bron van zorg. MiCA stelt strikte eisen aan de uitgifte en werking van stablecoins.
- Stablecoin-uitgevers moeten voldoende reserves aanhouden en regelmatig betrouwbare audits uitvoeren.
- Ze moeten bewijzen dat ze hun tokens kunnen inwisselen voor fiatgeld.
- Grootschalige stablecoins worden extra streng gecontroleerd vanwege hun impact op de financiële markten.
Deze regels maken stablecoins veiliger en betrouwbaarder, maar kan ook leiden tot minder aanbod van bepaalde stablecoins in de EU. Zo verwijderden meerdere Europese crypto beurzen de USDT stablecoin van Tether al uit hun aanbod.
3. Bescherming van consumenten en beleggers
Een belangrijk onderdeel van MiCA is het beschermen van beleggers tegen misleiding en fraude.
- Crypto-bedrijven moeten eerlijke en transparante informatie verstrekken over risico’s.
- Misleidende advertenties en valse beloften worden verboden.
- Klanten moeten een duidelijk beeld krijgen van de activa waarin ze investeren.
Deze regels helpen consumenten om beter geïnformeerde beslissingen te nemen en moet voorkomen dat bedrijven misbruik maken van onervaren investeerders.
4. Marktmisbruik en witwasbestrijding
MiCA richt zich ook op het bestrijden van witwassen en marktmanipulatie.
- Crypto-bedrijven moeten strenge KYC (Know Your Customer)-procedures volgen.
- Insider trading en marktmanipulatie worden streng bestraft.
- Verdachte transacties moeten worden gemeld aan toezichthouders.
Dit zal het moeilijker maken voor criminelen om crypto te gebruiken voor illegale activiteiten, maar het betekent ook dat privacy-gerichte crypto projecten mogelijk onder druk komen te staan.
Een nieuwe fase voor crypto in Europa
Met MiCA heeft de Europese Unie een duidelijke en uniforme wetgeving voor de crypto sector gecreëerd. Dit brengt meer veiligheid, transparantie en consumentenbescherming, maar ook extra verplichtingen voor bedrijven. Voor beleggers betekent dit een betrouwbaarder investeringsklimaat, terwijl crypto-bedrijven zich moeten aanpassen aan strengere regels. Of MiCA innovatie zal stimuleren of juist beperken, zal in de komende jaren moeten blijken. Wat vaststaat, is dat MiCA een cruciale stap is naar een volwassen crypto sector in Europa.
